Wat weten we over aloë vera? · Gezondheid en wetenschap (2024)

Inleiding

De plant met de exotische naam aloë vera zou wonderen verrichten bij huidverzorging, als laxeermiddel en tegen eczeem. Daarom heeft het de bijnaam ‘wonderplant’. We doken in de wetenschappelijke literatuur om uit te zoeken welke voordelen aloë vera kan hebben voor je gezondheid.

Waarover gaat het?

Enkele feiten op een rij

• De familie aloë telt meer dan 400 soorten. Daarvan is Aloe barbadensis (aloë vera) de bekendste.

• De naam aloë komt waarschijnlijk van het Arabische ‘alloeh’, dat bitter betekent. Vera betekent ‘waar’ of ‘echt’.

• Aloë vera is een tropische kamerplant met in de stengel een gel, die gebruikt wordt voor onder andere huidverzorging.

• De plant bestaat voor meer dan 90% uit water. Verder zijn er sporen van vitamines en mineralen.

• In de bladeren van aloë vera zitten meer dan 200 scheikundige verbindingen. Dat maakt het onderzoek naar gezondheidsvoor- en nadelen niet eenvoudig.

Aloë vera door de eeuwen heen

• In oude kleitabletten van meer dan 4.000 jaar geleden wordt aloë vera al vermeld als geneeskrachtig kruid.

• Zowel in het oude Egypte als in het oude Griekenland werd de plant gebruikt tegen:
  • maagklachten;
  • verstopping;
  • wonden;
  • zonnebrand.

• Aloë vera werd ook aangeprezen in het oude Rome, Korea, India en Japan, telkens met geneeskrachtige eigenschappen, vooral voor huidproblemen.

• In de moderne industrie wordt aloë vera gebruikt als:
  • shampoo;
  • zalf;
  • haargel;
  • make-up.

Bronnen van aloë vera

• Het sap van de plant wordt veel in cosmetica als crèmes en lotions gebruikt.
• Het vruchtvlees wordt verwerkt in dranken.

Aloë vera-behoefte

Voor aloë vera heeft de Hoge Gezondheidsraad van België geen voedingsbehoeften bepaald.

Wat zeggen de systematische literatuurstudies?

We vonden in totaal 18 systematische literatuurstudies die de effecten nagingen van aloë vera op veel voorkomende gezondheidsklachten:

• Slechts 5 van de 18 literatuurstudies waren van hoge kwaliteit, namelijk Cochrane Reviews.

• Er was geen overtuigend bewijs voor positieve effecten van aloë vera op gezondheidsklachten.

• Positieve effecten, die verder moeten onderzocht worden, werden vastgesteld op:
  • huidproblemen;
  • wondheling;
  • prikkelbare darm;
  • tandvleesontsteking;
  • mondontsteking;
  • psoriasis;
    
  • bloedsuikergehalte;
  • brandwonden;
  • bloedcholesterol.

• Er werden geen positieve effecten vastgesteld op:
  • huidproblemen na bestraling bij kanker;
  • te veel aan moedermelk bij de borstvoeding;
  • aderontsteking.

Bron

• (1) Guo X, Mei N. Aloe vera: A review of toxicity and adverse clinical effects. J Environ Sci Health C Environ Carcinog Ecotoxicol Rev. 2016 Apr 2;34(2):77-96.
• (2) https://www.kanker.be/voedingssupplementen/20453

In de praktijk

Studies stellenpositieve effecten vast van aloë vera op onder andere huidproblemen, maar dit moet nog verder onderzocht worden.

In 2002 heeft het Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) bevestigd dat het gebruik van aloë als laxeermiddel niet als veilig en effectief wordt erkend. Het International Agency for Research on Cancer in Lyon deelde aloë vera in als mogelijk kankerverwekkend voor de mens (Groep 2B) (1).

Nevenwerkingen

Aloë vera kan ook nevenwerkingen veroorzaken:

• Bij mensen die allergisch zijn voor andere planten in de leliefamilie kan uitwendig en inwendig gebruik van aloë vera zorgen voor:
  • huidirritatie;
  • netelroos;
  • krampen;
  • diarree.

• Er zijn verschillende rapporten over overgevoeligheid voor aloë-producten bij mensen.

• Scheikundige stoffen in aloë vera kunnen de vorming van bloedplaatjes afremmen, met mogelijke bloedingen tot gevolg.

• Nier- en leverfalenwerden eveneens beschreven na gebruik van aloë vera.
  • In totaal werden 6 vrouwen en 2 mannen in het ziekenhuis opgenomen voor leverontsteking, nadat ze gedurende 3 tot 260 weken aloëpreparaten hadden ingenomen.

Wanneer wordt aloë vera afgeraden?

• Aloë vera kan het effect versterken van:
  • bepaalde hartmedicatie;
  • steroïden;
  • vochtafdrijvende middelen (diuretica) (2).

• Voor een chirurgische ingreep moet je stoppen metorale aloë vera, omwille van verhoogd bloedingsgevaar (1).

Conclusie

Onze bermen en tuinen herbergen kruiden met geneeskrachtige eigenschappen, maar ze gebruiken is niet altijd zonder risico’s, zoals duidelijk aangetoond met aloë vera. Vraag steeds raad aan je arts voor je kruiden of voedingssupplementen gebruikt.

Referenties

• J Adv Nurs. 2021 Mar;77(3):1105-1126
• Oncol Nurs Forum. 2020 Nov 1;47(6):E225-E236
• Cochrane Database Syst Rev. 2020 Sep 18;9:CD006946
• Complement Ther Med. 2020 Jan;48:102233
• Int J Dent Hyg. 2020 Feb;18(1):44-51
• Iran J Med Sci. 2019 Jan;44(1):1-9
• J Oral Pathol Med. 2019 Feb;48(2):99-107
• J Neurogastroenterol Motil. 2018 Oct 1;24(4):528-535
• Am J Clin Dermatol. 2017 Aug;18(4):451-468.
• Cochrane Database Syst Rev. 2017 Jul 12;7(7):CD011821.
• Oral Dis. 2017 Oct;23(7):913-918.
• J Clin Diagn Res. 2016 Aug;10(8):ZE01-7.
• Nutrients. 2016 Jun 23;8(7):388.
• J Clin Pharm Ther. 2016 Apr;41(2):180-8.
• JBI Database System Rev Implement Rep. 2015 Nov 13;13(10):291-315.
• Cochrane Database Syst Rev. 2014 Jun 4;2014(6):CD009162.
• Cochrane Database Syst Rev. 2012 Feb 15;(2):CD008762.
• Cochrane Database Syst Rev. 2020 Aug 31